Tâm Tình Mục Tử - tháng 4 năm 2024
Ngụm Nước Mát Đầu Nguồn (x. 1Pr 2:2.3)
Quý Cha và Quý Tu sĩ thân mến,
Giáo hội là Mẹ…
Chúng ta là con cái…
Giáo hội là Mẹ dẫn con cái vào mùa Chay thánh. Mùa Chay gợi lại cuộc tĩnh tâm của Chúa Giêsu trong hoang địa, phản ánh nỗi chờ mong về đất hứa suốt bốn mươi năm của dân xưa. Cuôc tĩnh tâm của Chúa Giêsu làm sống dậy sự chay tịnh của Môsê trên núi Sinai trước khi diễn ra giao ước lập quốc. Cuộc tĩnh tâm của Chúa Giêsu đưa chúng ta vào hành trình nội tâm hiện sinh mỏng dòn để ơn Chúa dìu đưa ta vào cảnh vực thần linh, đón nhận ơn tái sinh…
Một
Giáo hội là Mẹ, mang trong lòng Tin Mừng ban sự sống đời đời: ‘Thiên Chúa đã quá yêu thương thế gian đến đỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Người thì khỏi phải hư đi, nhưng được sự sống đời đời’ (Ga 3:16). Giáo hội ấp ủ lời nguyện trong bữa tiệc thánh, Chúa Giêsu dâng lên Chúa Cha trước ‘giờ’ của Người: ‘Sự sống đời đời là nhận biết Cha, Thiên Chúa duy nhất và chân thật, và Đấng Cha đã sai, Giêsu Kitô.’ (Ga 17:2). Nhận biết Cha nhờ nhận biết Thầy vì ‘Ai thấy Thầy là thấy Cha’ (Ga 14:9).
Giáo hội nhận biết ‘Đấng Cha đã sai, Giêsu Kitô’ bằng chính cách thức Chúa Giêsu Kitô đã chỉ dạy: Chừng sáu ngày, sau khi tiên báo thương khó lần nhất, Chúa Giêsu Kitô đem theo mình Phêrô, Giacôbê và Gioan, lên một ngọn núi cao, và tỏ cho các ông vinh quang Thiên Chúa… Trong khi họ xuống núi, Đức Giêsu truyền cho họ rằng: ‘Các con không được nói cho ai hay thị kiến ấy, cho đến khi Con Người sống lại từ cõi chết’ (x. Mt 17:1-9).
Tại sao không được thông tin sự việc nóng hổi ngay bây giờ? Ý của Chúa Giêsu không phải không được thông tin, nhưng chỉ thông tin khi Con Người sống lại từ cõi chết. Thông tin bây giờ vì là ‘tin nóng hổi’, mới chỉ nắm một phần, nên sẽ hiểu sai ‘mầu nhiệm thăm thẳm của Thầy’. Trong Tiệc Thánh cuối đời, Chúa Giêsu nhắn nhủ: ‘Thầy còn nhiều điều phải nói với các con, nhưng hiện giờ các con không mang nổi… Thần Khí sự thật, sẽ đưa các con vào tất cả sự thật… và Ngài sẽ loan báo cho các con những điều sẽ đến’ (Ga 16:12.13). Do đó, từ cõi chết sống lại, Chúa Giêsu phục sinh ban Thần Khí cho các Tông đồ, giúp các Tông đồ hiểu trọn vẹn sự thật về Thầy và về ơn cứu chuộc.
Hồi tưởng sự việc Chúa Giêsu tẩy uế đền thờ, Thánh Gioan nhớ lời Chúa nói với người Dothái: ‘Phá Đền thờ này đi! Và trong ba ngày Ta sẽ dựng lại’ Thánh Gioan bình luận: ‘Ngài đã nói về Đền thờ thân mình Ngài. Vậy khi Ngài sống lại từ cõi chết, môn đồ Ngài đã nhớ lại là Ngài đã nói thế, và họ đã tin vào Kinh Thánh và lời Đức Giêsu đã nói’ (x. Ga 2:19-22). Giáo hội được dạy: để hiểu chính xác về Thầy thì phải nhìn Thầy trong lăng kính Thầy ‘từ cõi chết sống lại’.
Hai
Lấy nhãn quan ‘từ cõi chết sống lại’, Giáo hội hiểu ý nghĩa cứu chuộc nơi Đấng được Đức Chúa ‘xức dầu’: Khởi đầu sứ vụ: ‘Đức Giêsu trở về Galilê, trong quyền năng của Thần khí…’ Tại hội đường Nazareth quê hương, Chúa Giêsu đọc sách thánh và chia sẻ. Trích đoạn Tiên tri Isaia chương 61 soi sáng căn tính của người Tôi trung, sứ giả loan Tin Mừng, nơi đoạn 52. Thần khí Đức Chúa ở trên Người vì Đức Chúa đã xức dầu cho Người. Người được sai đi đem Tin Mừng cho ai nghèo khó, ràng rịt những người lòng tan vỡ, tuyên bố lưu đồ được ân xá… và đặc biệt ân ban là tư tế của Đức Chúa.
‘Trong hội đường, mắt mọi người đăm đăm nhìn Ngài’, Chúa Giêsu với tư thế trang trọng của một tôn sư ‘ngồi xuống, lên tiếng’: ‘Hôm nay đã ứng nghiệm đoạn Sách này nơi tai các ngươi’. Chúa Giêsu làm ‘cái ngày xưa’ thành ‘cái hôm nay’, lời hứa thành thực tại. ‘Ứng nghiệm’ nghĩa là hôm nay, hiện diện Đấng được Đức Chúa xức dầu đầy Thánh Thần, Đấng Mêsia-Kitô. Người ôm lấy toàn thời gian, biến đổi lịch sử nên hoàn hảo, đem Tin Mừng cho ai nghèo khó, ràng rịt những người lòng tan vỡ, tuyên bố lưu đồ được ân xá… và đặc biệt ân ban cho dân được xức dầu là tư tế của Đức Chúa.
Đức Tin Giáo hội tuyên xưng Chúa Giêsu là ‘Đấng được xức dầu’, được phát âm trong tiếng Hylạp và Latinh là ‘Kitô’, trong tiếng Dothái là ‘Mêsia’. Tiến trình lời tuyên xưng đi từ Thánh Danh Giêsu đến Thánh Danh Kitô: Giêsu - Kitô, bao hàm mầu nhiệm Vượt Qua: ‘Đức Giêsu đó, Thiên Chúa đã cho sống lại, chúng tôi hết thảy xin làm chứng về điều ấy. Vậy được nhắc lên bên hữu Thiên Chúa, Ngài đã lĩnh nơi Cha ơn đã hứa là Thánh Thần mà đổ xuống… Vậy xin toàn thể nhà Israel hãy biết chắc là: Thiên Chúa đã đặt làm Chúa, và làm Kitô, Đức Giêsu mà các ngươi đã đóng đinh!’ (Tđcv 2:32-36).
Chúa Giêsu-Kitô lấy ơn được Đức Chúa xức dầu Thánh Thần, qua Giáo hội của Người, thông ban cho những ai tiếp nhận lời các Tông đồ rao giảng và thông hiệp vào đức Tin Tông truyền. Chúng ta là dân được xức dầu. ‘Ngày lễ Ngũ Tuần’, nhờ việc tuôn ban Chúa Thánh Thần, Giáo hội được biểu lộ cho trần gian. Hồng ân Thần khí khai mở một thời đại mới trong ‘việc phân phát các mầu nhiệm’. Đức Kitô, nhờ phụng vụ… từ nay sống và hành động trong và với Giáo hội Người một cách mới… Người hành động qua các Nhiệm tích… hoa trái của mầu nhiệm Vượt Qua của Người’ làm cho Giáo hội thành dân tư tế, dân thánh của Giao ước mới (x. Xh 19:6) (x. GLHTCG s. 1076).
Ba
Hằng năm các gia đình Dothái họp mừng Vượt Qua tưởng niệm biến cố xuất Aicập, vượt qua biển Đỏ, đến núi Sinai. Điều Chúa truyền cho Môsê yêu cầu Pharaô đã thành tựu: ‘Đức Chúa, Thiên Chúa của dân Hipri đã sai chúng tôi đến với Ngài mà rằng: ‘Hãy thả dân Ta ra cho chúng phụng thờ Ta trong sa mạc’ (Xh 7:16).
Tại núi Sinai, những lời yêu thương che chở của Giao ước được công bố: ‘Các ngươi thấy Ta đã làm gì cho Aicập và làm sao Ta đã nhắc các ngươi lên những cánh phượng hoàng mà đem các ngươi đến với Ta. Vậy bây giờ, nếu các ngươi quyết nghe tiếng Ta mà giữ Giao ước của Ta thì các ngươi sẽ là sở hữu của Ta giữa các dân hết thảy, vì toàn cõi đất đều là của Ta. Còn các ngươi, các ngươi sẽ làm một vương quốc tư tế cho Ta, một dân thánh’.
Các tiên tri vốn được mệnh danh là lương tâm của dân Chúa. Các Ngài đã nhẫn nại nhắc nhủ dân sửa đổi những bất trung để trung thành với Giao ước. Tiên tri Isaia đau xót nói: ‘Con bò biết người tậu nó, và con lừa biết chuồng của chủ. Israel không hay không biết, dân Ta không hiểu không tường’ (Is 1:3). Dù vậy, Đức Chúa vẫn thương dân và còn hứa ban Giao ước mới:
‘Trên các ngươi Ta sẽ rảy nước trong sạch… sạch khỏi mọi uế nhơ và mọi thần dơ dáy của các ngươi. Ta sẽ ban cho các ngươi một tấm lòng mới. Bên trong các ngươi Ta sẽ ban xuống một Thần khí mới. Ta sẽ cất tấm lòng đá khỏi thịt mình các ngươi. Ta sẽ ban cho các ngươi tấm lòng thịt’ (Ed 36: 25.26).
‘Đức Chúa phán thế này ‘Này Ta sẽ mở cửa mồ các ngươi! Ta sẽ đem các ngươi lên khỏi mồ… các ngươi sẽ biết Ta là Đức Chúa khi Ta mở cửa mồ các ngươi và đem các ngươi lên khỏi mồ… Ta sẽ ban Thần khí của Ta xuống trong các ngươi và các ngươi sẽ được sống.’ (Ed 37:12-14)
Chúa Giêsu ấp ủ trong lòng Thánh Ý Chúa Cha về một Giao ước mới tái tạo nhân loại. Với nhãn quan ‘từ cõi chết sống lại’ và với lời Chúa nói cuối cùng từ Thập giá ‘mọi sự đã hoàn tất’. Đoạn gục đầu xuống, Ngài phó thác Thần khí’ (Ga 19:30), ta hiểu toàn bộ cuộc đời Chúa nhằm thực hiện Giao ước mới.
Trong những khoảnh khắc quý báu cuồi đời, giữa lễ Vượt Qua của dân Dothái, bên các Tông đồ, ‘Giáo hội Chúa đang thiết lập’, Chúa bắt đầu cử hành lễ Vượt Qua… theo ký ức tông đồ: ‘Chính tôi đã chịu lấy nơi Chúa điều tôi truyền lại cho anh em là Chúa Giêsu trong đêm Ngài bị nộp, Ngài đã cầm lấy bánh, và tạ ơn xong, Ngài đã bẻ ra và nói: Này là Mình Ta, vì các ngươi, hãy làm sự này mà nhớ đến Ta. Cũng vậy về chén, sau khi đã dùng bữa tối xong, Ngài nói: Chén này là Giao ước mới trong máu Ta, các ngươi hãy làm sự này mỗi khi uống mà nhớ đến Ta’ (1Cr 11:23-25).
Vào ‘Ngày thứ nhất trong tuần’, Chúa Phục Sinh tìm các môn đệ, quy tụ các ông để ‘Ngài thổi hơi trên họ và truyền: ‘Hãy chịu lấy Thánh Thần’ (Ga 20:22), phát khởi lời reo hân hoan bất tận: ‘Đây là ngày Chúa đã làm ra, nào ta hãy vui mừng hoan hỷ’ (Tv 117:24).
Giao ước mới Chúa Giêsu Kitô cử hành đáp ứng mọi mong đợi của suốt dòng lịch sử cứu độ: Ơn thanh tẩy, lên khỏi mồ, cất tấm lòng đá để được thay tấm lòng mới, ơn Thần khí, dân tư tế, dân thánh.
Giao ước mới được cử hành hằng ngày qua Thánh Lễ với Lời Chúa và Thánh Thể… Chúa Phục Sinh ở cùng chúng ta mọi ngày cho đến tận thế, ‘Đấng anh em không thấy mà yêu, và hiện không giáp mặt mà tin, mà hớn hở vui mừng, cái vui khôn tả và rạng rỡ vinh quang, bởi được lĩnh lấy thành quả đức tin, là sự cứu thoát linh hồn!’ (1Pr 1:8.9)
Cho những ai nhận thức mình bé nhỏ, ‘như trẻ sơ sinh anh em hãy khao khát sữa linh thiêng’, như ngụm nước mát đầu nguồn, ‘ngõ hầu nhờ đó anh em được lớn lên trong ơn cứu rỗi, quả anh em đã được nếm biết Chúa tốt lành nhường bao!’ (x. 1Pr 2:2.3)
Cho những ai khát khao… Thánh Lễ là ‘ngụm nước mát đầu nguồn…’ đầu nguồn… mát vô tận…
Anh chị em thân mến,
Trong niềm mong đợi các gia đình trong Giáo phận nhà Xuân Lộc đón lấy nguồn sống từ Lời Chúa và các Nhiệm tích, chúng ta cổ động thực hiện ‘Gia Đình Cầu Nguyện với Lời Chúa Hằng Ngày’.
Dòng đời trôi qua, gánh thời gian, khi êm ả, khi trĩu nặng… Chúa đến gặp gỡ gia đình đang sum họp nguyện cầu bằng chính Lời của Chúa, Lời từ khởi nguyên, Lời nhập thể… được trích đọc theo Phụng vụ… Như sương sa thấm dần, Lời Chúa biến đổi đời ta: ‘Gặp được Lời Chúa con đã nuốt vào, Lời Ngài làm cho con hoan hỷ, làm vui thỏa lòng con…’ (Gr 15:16). Lấy kinh nghiệm ơn gặp Chúa trong nhiệm tích Thánh Thể của Thánh Augustinô, ta ứng dụng vào ơn gặp Chúa trong Lời Chúa, Chúa nói: ‘Con được nuôi dưỡng nhờ Ta, tuy nhiên, con không biến đổi Ta thành con… chính con sẽ biến đổi thành Ta’.
Khi hoàng hôn ngả bóng, với giờ cầu nguyện, như hai môn đệ trên đường Emmaus, gia đình níu áo người bộ hành uyên bác và đồng cảm, níu áo người bộ hành cho được mới thôi, vì lòng ta đang ‘cháy bừng bừng’: ‘Hãy lưu lại với chúng con vì trời đã về chiều và ngày đã xế’ (Lc 24:32.29).
Thánh Giáo hoàng Gioan – Phaolô khuyến khích gia đình cầu nguyện: ‘Pray together, Stay together’ nghĩa là ‘Cùng nhau cầu nguyện, Tình nghĩa bền lâu’ và cũng có nghĩa là nhờ cầu nguyện, gia đình thấm nhuần lối sống của Chúa ‘không có tình yêu nào lớn hơn là thí mạng sống mình’ (Ga 15:13). Gia đình cầu nguyện để ‘nếm biết Chúa tốt lành nhường bao’ (1Pr 2:3) và để ‘mọi nỗi lo âu, anh em hãy trút cả cho Người, vì Người lo đến anh em’ (1Pr 5:7).
† Gioan Đỗ Văn Ngân
Giám mục hiệp hành với anh chị em