NHỮNG CĂN BỆNH TRẦM KHA
TRONG ĐỜI SỐNG ĐỨC TIN CÔNG GIÁO
TẠI VIỆT NAM
Tên sách: Những Căn Bệnh Trầm Kha Trong Đời Sống Đức Tin Công Giáo Tại Việt Nam
Tác giả: Lm. Nguyễn Trọng Viễn
Nhà xuất bản: Phương Đông - Chân lý, 2003, 141 trang
1. Đôi nét về Tác giả
Linh mục Nguyễn Trọng Viễn thuộc dòng Đa Minh. Cha sinh năm 1955, thụ phong linh mục năm 1994. Hiện nay, cha là giáo sư triết học tại các học viện: Đaminh, Đaminh Ba Chuông, Liên dòng nữ Đaminh… Ngoài ta, cha thường giúp giảng tĩnh tâm cho các giáo xứ, đại chủng viện, học viện và dòng tu; Đồng thời, cha cũng là thuyết trình viên các chương trình chuyên đề, hội thảo…
2. Nội dung cuốn sách
Cuốn sách gồm 5 phần, đề cập đến 5 loại Đạo chính trong đời sống người Kitô hữu: Đạo sinh hoạt, Đạo hiếu kính, Đạo thiêng liêng, Đạo luân lý và Đạo thực dụng. Cuốn sách cũng cho thấy cái nhìn về hiện trạng sống đạo ở Việt Nam, nhiều người đến với Chúa chỉ vì lề luật, sinh hoạt cụ thể hoặc xin ơn chứ không phải được phát xuất từ đức tin hoặc lòng yêu mến. Điều này có thể được coi là một đời sống đạo chỉ quy vào lề luật, thời khóa biểu sinh hoạt hơn là đào tạo sự trưởng thành.
Trong khi đó thái độ kính sợ Thiên Chúa với tâm tình đơn sơ tự nhiên, vừa kính sợ với lẽ hiếu kính trong tương quan cha- bạn- em với Đức Giêsu, điều này cũng cho thấy rằng, với sự giới hạn của con người, đạo hiếu kính trở thành “kính nhi viễn chi”. Con người càng kính sợ Thiên Chúa càng thấy mình phải xa Thiên Chúa, càng đối diện với uy linh Chúa con người càng khúm núm, ngại ngần.
Những nguy cơ ấy làm tách lìa đức tin ra khỏi đời sống hằng ngày của con người. Để sống trong một thế giới tục hóa hôm nay cần tránh hai thái cực: một là bỏ sót công việc trần thế để chỉ lo công việc đạo đức; hai là chìm vào công việc trần thế và coi công việc này như không có liên quan đến việc đạo đức. Người ta tách biệt đời sống tôn giáo ra khỏi đời sống trần thế và hoạt động theo luân lý cá nhân; khi con người càng xao nhãng bổn phận trần thế nghĩa là xao nhãng bổn phận đối với tha nhân, với Thiên Chúa, sẽ khiến phần rỗi linh hồn bị đe dọa. Điều này đưa đến hệ quả của lối nhìn duy linh, những cái gì thiêng liêng mới có giá trị.
Căn bệnh thực dụng không chỉ xảy ra ở giới trẻ nhưng còn là căn bệnh mang tầm mức nhân loại và chi phối đời sống đức tin Kitô giáo, nghĩa là tìm ra những phương thức dễ dãi, cụ thể để vận hành cuộc đời mình, sử dụng phương pháp đối với sự vật thay thế cho thái độ gặp gỡ chính Thiên Chúa và với nhau. Muốn chiếm đoạt và hoàn thành vận mạng của mình bằng những gì hoàn toàn thuộc về mình. Do đó, con người chết chìm trong sự vật, rơi vào tình trạng không còn muốn vươn lên tới thế giới nhân sinh và siêu nhiên.
Mặt khác, có những lệch lạc trong đời sống đức tin như thái độ so đo tính toán, vụ lợi, nệ luật… biến hóa thành thái độ thực dụng. Khi nhắm mắt tin nhận để được lên thiên đàng; đón nhận ân sủng như sự vật, ân sủng thụ tạo; tham dự vào các bí tích cách máy móc; đọc Lời Chúa như bài học luân lý; Giữ đạo như giữ các giới răn như một sự chịu vậy; Mong lên trời hưởng vui sướng chứ không phải được sống trong tình yêu Chúa; Cầu nguyện để xin ơn chứ không phải là trao đổi thân tình.
Tóm lại, quyển sách rất hay và sâu sắc vừa có tính thần học, xã hội, thời sự vừa rất có tính triết học; có chiều ngang với các mối tương quan, chiều dọc của lý trí và chiều sâu của ý chí. Ta có thể thấy được những vết lằn trong đời sống đức tin của mình mà mỗi ngày ta in sâu lên nhưng lại không nhận ra. Cần nhìn lại để chỉnh sửa, canh tân đời sống đức tin khi chệch đường. Thật là một quyển sách nặng ký và giá trị khi đời sống xã hội và Giáo Hội ngày càng tục hóa.
Nt. Mỹ Ngọc