Ngày 14 tháng 12
THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ
Linh Mục, Tiến Sĩ Hội Thánh
1542-1591
Gioan sinh ngày 24/ 6/ 1542, trong ngôi làng nhỏ gần thành phố Avila, nước Tây Ban Nha. Thân phụ Gioan xuất thân trong gia đình thương gia thuộc giới thượng lưu, nhưng vì cưới một thiếu nữ làm nghề thợ dệt nên đã bị đuổi ra khỏi nhà sống trong hoàn cảnh rất nghèo khổ. Gioan mồ côi cha khi lên 9 tuổi, nên cùng mẹ và em trai là Phanxicô di cư về Medina del Campo. Tại đây Gioan phụ giúp những công việc lặt vặt khiêm tốn cho các nữ tu tại tu viện thánh Madalena, nhờ đó cậu không chỉ được học chữ, mà còn được huấn luyện cả về phẩm hạnh, và các đức tính nhân bản. Đặc biệt, Gioan rất thích đời sống khó nghèo và có lòng yêu mến người nghèo cách đặc biệt. Gioan thường theo các nữ tu đến bệnh viện chăm sóc các bệnh nhân nghèo khổ, và bị bỏ rơi.
Năm 18 tuổi, Gioan được gởi đến trường các cha dòng Tên, lúc đó mới được thành lập tại Medina del Campo, và theo học khoa hùng biện và ngôn ngữ cổ điển trong 3 năm. Sau đó, Gioan nhận ra ơn gọi tu trì và đã quyết định gia nhập dòng Camêlô đi chân đất.
Ngày 24/ 02/ 1563 Gioan nhập tập viện và lấy tên trong dòng là Gioan de Santo Mathia. Một năm sau, thầy khấn dòng và được gửi đi học 3 năm triết và nghệ thuật tại đại học Salamanca. Năm 1567 thầy Gioan thụ phong linh mục tại Medina del Campo và cử hành thánh lễ mở tay trong tình thương mến của gia đình.
Trong dịp này, cha Gioan đã có cơ duyên gặp nữ tu Têrêsa Avila. Chính cuộc gặp gỡ này đã dẫn tới một bước ngoặc quan trọng đối với 2 vị thánh. Gioan trở thành người con thiêng liêng của người nữ tu Carmêlô này. Cha Gioan 25 tuổi và nữ tu Têrêsa Avila 52 tuổi. Thánh Têrêsa Avila đã chia sẻ với vị linh mục trẻ về ước nguyện, chương trình canh tân dòng Camêlô và mời cha cộng tác: “Đây là công trình đòi hy sinh và đổ máu. Tôi không biết cha sẽ phải chịu khổ tới dâu nhưng chắc chắn cha phải chịu khổ”. Cha Gioan đã bị thu hút bởi lý tưởng thánh thiện đó và sẵn sàng trở thành người đồng hành và nâng đỡ thánh Têrêsa Avila trong việc cải tổ dòng Camêlô.
Thật vậy, việc chấp nhận cuộc cải tổ Dòng đã gây cho cha Gioan rất nhiều đau khổ. Sự thánh thiện của cha trổi vượt đến độ trở nên khó hiểu, sự canh tân Dòng khiến cha bị tố cáo là nổi loạn. Cha muốn giúp các đan sĩ sống theo luật nguyên thuỷ của thánh Alberto trong tinh thần khó nghèo khổ hạnh triệt để, nhưng nhiều anh em không thuận ý và tìm đủ mọi cách chống đối bách hại ngài. Năm 1577, cha Gioan bị những anh em chống đối bắt giam trong một căn phòng nhỏ hẹp, tối tăm của tu viện ở Toledo. Trong thời gian này, cha phải chịu nhiều khó khăn, thiếu thốn, sỉ nhục và thử thách về mọi mặt, chính bản thân ngài cũng bị áp lực thể lý, tinh thần và cả đức tin. Thật thế, trong suốt 9 tháng phải đối diện với đêm tối của đức tin, cha được củng cố trong đức tin, tăng cường lòng mến với Chúa hơn. Cha lấy làm vui mừng, hãnh diện và tự đặt tên cho mình là “Gioan thánh giá”. Sau đó, ý tưởng cải cách của cha được Đức Thánh Cha và vua Philipphe II ủng hộ, và cha phải nhận nhiều trọng trách. Đi đường qua các thành Tây Ban Nha, cha chinh phục các linh hồn về cho Chúa. Ngài được ơn xuất thần, và có ơn đặc biệt đã giải thoát nhiều người bị quỉ ám. Thánh nhân tha thiết xin ba ơn này là: đừng có ngày nào mà không được chịu đau khổ, đừng là bề trên vào lúc chết và được chết trong khiêm hạ. Thiên Chúa đã nhận lời cầu xin này, và ngài luôn phải chịu đau khổ trong thân xác và cả sự tăm tối về đức tin.
Thánh nhân qua đời ngày 14/ 12/ 1591. Cha để lại nhiều thánh thi và tác phẩm kể về kinh nghiệm thiêng liêng, có thể kể đến đó là: Đường lên núi Camelo, Bài ca thiêng liêng, Đêm Tối, Thánh Thi Tinh Thần và Lửa Sống Động Của Tình Yêu, được xuất bản lần đầu tiên khoảng năm 1681.
Ngài được Đức Clement X tôn phong Chân Phước năm 1675 và Đức Benedicto XIII nâng lên hàng hiển thánh năm 1726. Vào năm 1926, Đức Pio XI tuyên xưng ngài là Tiến Sĩ Hội Thánh và thường được gọi là “Tiến sĩ thần bí”.
Thánh Gioan thánh giá đã hết lòng yêu mến Chúa và sẵn sàng chịu mọi đau khổ để Chúa được vinh danh. Xin cho chúng ta biết noi gương thánh nhân, sẵn sàng chấp nhận những thử thách, khó khăn, trái ý, những hy sinh trong đời sống hàng ngày để biến tất cả thành hy tế tình yêu dâng hiến Chúa.
Nt. Anna Kim Yến, OP tóm lược