Ngày 29 tháng 7
THÁNH MATTA
Thánh Martha được kính nhớ hàng năm vào ngày 29. 7. Từ sự chăm chỉ của ngài, chúng ta học được cách không cho phép chính mình bị khuất phục bởi những bổn phận hằng ngày mà chúng ta sao lãng yêu thương chúng; từ việc tuyên xưng đức tin của thánh nữ chúng ta học được rằng sự sống trong Thiên Chúa làm cho chúng ta trải nghiệm những điều kỳ diệu mà chúng ta không thể tin là có thể.
Chúng ta được biết về thánh Martha từ các Tin Mừng. Thánh nhân đến từ làng Bêtania, cách Giêrusalem vài cây số. Là chị của Laa-rô và Maria, thánh nữ được được xem là mẫu người siêng năng và cẩn thận; thánh nữ chắc chắn là một trong những người đầu tiên tin vào Đức Giêsu. Chúa Giêsu là khách quen thuộc của gia đình cô, đặc biệt trong suốt thời gian Người rao giảng ở Giêrusalem.
Đặc biệt Thánh Luca có thể “vẽ một bức tranh” về thánh Matta, mô tả về cuộc sống hằng ngày của cô. Trong Tin Mừng của mình, lần kia khi thuật lại việc Chúa Giêsu viếng thăm bạn bè của Người ở Bêtania, Thánh sử viết: “Trong khi thầy trò đi đường, Đức Giê-su vào làng kia. Có một người phụ nữ tên là Mác-ta đón Người vào nhà. Cô có người em gái tên là Ma-ri-a. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy. Còn cô Mác-ta thì tất bật lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói: "Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay!" Chúa đáp: "Mác-ta! Mác-ta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá! Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Ma-ri-a đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi." (Lc 10,38-42)
Vị Thầy giúp thánh nữ hiểu ra rằng ngay cả việc lao động đáng khen như thế có nguy cơ làm cho đời sống nội tâm trở nên tăm tối. Đó chính là một lời cảnh báo để giúp một người suy ngẫm về tầm quan trọng của sự việc này để nuôi tinh thần, để lắng nghe Lời Thiên Chúa, bởi vì chính Lời Chúa mang lại ý nghĩa cho những hoạt động hằng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, về trình thuật nói đến sự cống hiến đáng ngưỡng mộ của thánh nữ khi làm những việc làm cần thiết để giúp một vị khách có một thời gian nghỉ ngơi thoải mái, thì Giáo hội công nhận Martha là một mẫu người siêng năng.
Vì vậy, Matta và Maria đều là những mẫu gương sáng ngời của đời sống hoạt động và chiêm niệm; đời sống hoạt động bên ngoài và đời sống cầu nguyện bên trong. Trong đời sống người Kitô, không nên để thiếu cả hai hoạt động này; hoạt động và chiêm niệm luôn bổ túc cho nhau, và không đối lập nhau.
Sự tuyên tín của Matta
Thánh Martha cũng để lại cho chúng ta một chứng tá niềm tin mạnh mẽ. Khi Matta trả những câu hỏi của Chúa Giêsu sau cái chết của em cô là Lazarô, chúng ta nhìn thấy rằng đó là một niềm tin trọn vẹn, một đức tin không do dự, không nghi ngờ. Matta đã hoàn toàn tin tưởng vào Thiên Chúa, ngay cả khi đối mặt với những điều dường như không thể theo lối suy nghĩ của con người: “Vừa được tin Đức Giê-su đến, cô Mác-ta liền ra đón Người. Còn cô Ma-ri-a thì ngồi ở nhà. Cô Mác-ta nói với Đức Giê-su : Thưa Thầy, nếu có Thầy ở đây, em con đã không chết. Nhưng bây giờ con biết : Bất cứ điều gì Thầy xin cùng Thiên Chúa, Người cũng sẽ ban cho Thầy.” (Ga 11, 20-22) Đây là một lời tuyên xưng đức tin phi thường; nhưng cuộc chuyện trò giữa Chúa Giêsu và Martha tiếp tục.
Từ một người phụ nữ đơn sơ ở Bêtania, chúng ta hiểu được ý nghĩa của việc tin tưởng vào Đức Giêsu là thế nào: “Đức Giêsu nói: "Em chị sẽ sống lại!" Cô Mác-ta thưa: "Con biết em con sẽ sống lại, khi kẻ chết sống lại trong ngày sau hết." Đức Giêsu liền phán : "Chính Thầy là sự sống lại và là sự sống. Ai tin vào Thầy, thì dù đã chết, cũng sẽ được sống. Ai sống và tin vào Thầy, sẽ không bao giờ phải chết. Chị có tin thế không ?" Cô Mác-ta đáp: "Thưa Thầy, có. Con vẫn tin Thầy là Đức Ki-tô, Con Thiên Chúa, Đấng phải đến thế gian” (Ga 11, 23-27). Đó chính là nền tảng đức tin của Kitô Giáo; trong khi trả lời Đức Giêsu, Matta đã tóm gọn toàn bộ niềm tin vào một lời tuyên xưng niềm tin đơn giản, để rồi lời tuyên tín ấy trở thành niềm tin của mỗi kẻ tin, một lời đáp trả đơn sơ của mọi người Kitô hữu. Qua lời đáp trả ấy, họ có thể nhận ra được ý nghĩa cuộc sống này.
Nguồn gốc việc tưởng nhớ thánh nữ trong Phụng vụ
Truyền thống kể cho chúng ta rằng, sau những cuộc bách hại Kitô hữu, thánh Matta cùng với Maria và Lazarô, và những môn đệ khác, đã rời bỏ quê nhà để đến Pháp, cập bến Santes Maries de-la-Mer, ở Provence. Họ đã mang niềm tin Kitô giáo đến nơi đây. Việc tưởng nhớ thánh nhân theo lễ nghi được các tu sĩ Dòng Phanxicô khởi xướng vào ngày 29. 7. 1262, tám ngày sau lễ thánh Maria Mađalena, em gái thánh nhân.
Nt. Teresa Nguyễn Duyên Cẩm Hà, OP